Το ιστορικό μνημείο Λαζαρέτο Κέρκυρας τόπος εκτέλεσης Ελλήνων κομμουνιστών

Το νησάκι Λαζαρέτο βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την πόλη της Κέρκυρας. Πήρε το όνομά του από τους Βενετούς οι οποίοι δημιούργησαν στο χώρο αυτό ένα από τα πρώτα λοιμοκαθαρτήρια -έτσι ονομάστηκαν όλα όσα ιδρύθηκαν από τους Βενετούς στην Ευρώπη- στα Ιόνια νησιά. Στο Β’ Παγκόσμιο πόλεμο χρησιμοποιήθηκε από τους Ιταλούς κατακτητές ως στρατόπεδο συγκέντρωσης για τους αγωνιστές της Αντίστασης. Στο νησάκι διασώζονται κτιριακά υπολείμματα όλων των φάσεων της ιστορίας του νησιού. Μεταξύ αυτών και μία εκκλησία, χωρίς οροφή, με ιδιαίτερο ιστορικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον.

Κατά την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου (1946 – 1949) το Λαζαρέτο ήταν τόπος εκτέλεσης μελών και στελεχών του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, που αρνούνταν να υπογράψουν «δήλωση μετανοίας». Η λίστα θανάτου, από στοιχεία των ληξιαρχικών πράξεων που σώζονται στο Δήμο Κερκυραίων, περιλαμβάνει 118 εκτελεσμένους μέχρι το 1950. Αυτοί είναι μόνο οι καταμετρημένοι, στη πλειοψηφία τους νέα παιδιά, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Σώζεται μέχρι σήμερα το κομμάτι του τοίχου -με τις τρύπες από τις σφαίρες- που γίνονταν οι εκτελέσεις. Οι εκτελεσμένοι έχουν ταφεί σε ανώνυμους τάφους. Από το 1976 επιζώντες θανατοποινίτες και συγγενείς εκτελεσμένων έφτιαξαν το Σωματείο Λαζαρέτο. Με ενέργειές τους χαρακτηρίστηκε ως χώρος ιστορικής μνήμης.

Το Λαζαρέτο είναι σήμερα ιδιοκτησία του Δημοσίου και διαχειρίζεται από τον ΕΟΤ. Πριν λίγο καιρό γίνονταν εργασίες που αλλοίωναν το στορικό μνημείο. Το έθαβαν σε τόνους μπετόν. Η ΝΕ Κέρκυρας του ΚΚΕ ζητούσε να σταματήσουν οι εργασίες και να γίνει τροποποίηση της μελέτης με βάση τις εξής προτάσεις:

• Ήπιες παρεμβάσεις της ήδη υπάρχουσας κατασκευής χωρίς προσθήκη νέων, χωρίς δημιουργία αναψυκτηρίου, μπαρ και άλλων συναφών, χωρίς αλλοίωση και καταστροφή του περιβάλλοντος. Επισκευή της παλιάς εκκλησίας και ανάδειξη του κτιρίου στον τοίχο του οποίου γίνονταν οι εκτελέσεις.
• Να αποχαρακτηριστεί ο όρος «εθνικής συμφιλίωσης», που άλλωστε παραποιεί και την Ιστορία του τόπου και να παραμείνει ο χαρακτηρισμός «ιστορικό μνημείο».
• Να γίνει εκταφή των οστών των εκτελεσμένων αγωνιστών κομμουνιστών και τα οστά να συγκεντρωθούν σε ένα οστεοφυλάκιο.
• Να γίνουν άμεσα εργασίες στήριξης και συντήρησης του τοίχου των εκτελέσεων χωρίς να αλλοιωθεί.

Πηγή:
Δήμος Κερκυραίων
Εφημερίδα «Ριζοσπάστης»

Πηγή για τη (δεύτερη) φωτογραφία:
Φωτογραφίες και ιστορικό υλικό για την Κέρκυρα (blog)