Μοσχαρδινιά, ένα από τα παραδοσιακά καλλωπιστικά λουλούδια του τόπου μας

Η μοσχαρδινιά ήταν παλιότερα ένα από τα λίγα παραδοσιακά καλλωπιστικά λουλούδια του νησιού μας. Τη συναντάμε ακόμη μέχρι σήμερα -παρόλα τα κάθε λογής εισαγόμενα- σε πολλές αυλές.

Φθινοπωρινά

Ηλιόλουστη ημέρα η χθεσινή κι αδράξαμε έτσι την ευκαιρία για μια βόλτα στα Κολυβάτα. Πεντακάθαρος ο ορίζοντας μετά τις βροχές των τελευταίων ημερών. Σου φαίνεται ότι όλα έρχονται πιο κοντά. Ότι έτσι δα αν κάνεις το χέρι σου θα ακουμπήσεις τις απέναντι κορφές.

Καταπράσινος ο τόπος. Οι περισσότεροι θάμνοι με μπροστάρη το πουρνάρι έχουν αρχίσει να δένουν καρπούς. Οι λόγγοι γύρω-γύρω με τα αείφυλλα, γεμάτοι μπαλωματιές εδώ κι εκεί, με απαλές χρυσοκίτρινες ανταύγειες από τα φυλλοβόλα της μακίας βλάστησης, κυρίως τις (α)πορδαλιές. Παντού ρυάκια να κελαρύζουν στη βιασύνη τους. Ήσυχα ήταν χτες, έλειπαν δα και οι κυνηγοί. Όμορφος είναι ο τόπος μας, το ‘χω ξαναπεί…

Κάντε κλικ για μεγένθυση

Παραλλαγή όμως… και λούφα συνάμα

Τον ακούς το καλοκαίρι να χαλάει τον κόσμο με τις φωνές του και ψάχνεις, μάταια τις περισσότερες φορές, να δεις που βρίσκεται. Τέλεια παραλλαγή… Ο λόγος για τον τέττιξ των Αρχαίων Ελλήνων, το δικό μας τζίτζικα.

A… και μην ακούτε τον Αίσωπο, παραμυθάς ήταν…

Ένα ζεστό και ηλιόλουστο καλοκαίρι, ενώ το μυρμήγκι κουρασμένο και καταϊδρωμένο κουβαλούσε, χωρίς να παραπονιέται, τις προμήθειές του για τον χειμώνα, εμφανίζεται μπροστά του ο κυρ Τζίτζικας.

Οδηγούσε ένα πλήρως εκσυγχρονισμένο τζιπ και μαζί του ήτανε δύο Σουηδέζες. Πίσω, είχε εξοπλισμό για τη θάλασσα καθώς και θαλάσσια σκι. «Έλα μαζί μας», λέει στο μυρμήγκι.

Το μυρμήγκι όμως σκέφτηκε πιο λογικά, και είπε από μέσα του ότι τον χειμώνα θα είναι στο σπιτάκι του με τις προμήθειές του ενώ ο τζίτζικας θα πεθαίνει από το κρύο. Έτσι αρνήθηκε ευγενικά.

Την άλλη μέρα το πρωί, ενώ το μυρμήγκι κουρασμένο και καταϊδρωμένο κουβαλούσε, χωρίς να παραπονιέται, τις προμήθειές του για τον χειμώνα, ξανά-εμφανίζεται μπροστά του ο κυρ Τζίτζικας.

Οδηγούσε ένα πλήρως εκσυγχρονισμένο τζιπ και μαζί του ήτανε και πάλι δύο Σουηδέζες. Πίσω, είχε εξοπλισμό για τη θάλασσα καθώς και θαλάσσια σκι.

«Έλα μαζί μας», ξαναείπε στο μυρμήγκι.

Το μυρμήγκι όμως φανερά ενοχλημένο αρνήθηκε ξανά. Αυτή η ιστορία συνεχιζότανε για όλο το καλοκαίρι, και τα νεύρα του μυρμηγκιού είχαν σπάσει.

Τελείωσε το καλοκαίρι, μπήκε το φθινόπωρο, ήρθε ο χειμώνας αλλά ούτε φωνή, ούτε ακρόαση από τον κυρ Τζίτζικα.

Μια πολύ βαριά χειμωνιάτικη μέρα, ενώ έξω χιόνιζε και φυσούσε δυνατά, το μυρμήγκι καθότανε στο ζεστό του το σπιτάκι, μπροστά από το τζάκι του τρώγοντας κάστανα και ήταν ευτυχισμένο. Ξαφνικά ακούγονται τρία ξεψυχισμένα χτυπήματα στην πόρτα.

Το μυρμήγκι κατάλαβε ότι ήταν ο κυρ Τζίτζικας και σκέφτηκε:

«Τόσο καιρό ερχόσουνα με τις Σουηδέζες και πήγαινες για μπάνια ενώ εγώ δούλευα σαν το σκυλί έ; Τώρα θα σου δείξω εγώ όμως.»

Ανοίγει την πόρτα και βλέπει μπροστά του τον κυρ Τζίτζικα, με το γούνινό του το παλτό, τα γάντια του και τον σκούφο του και πίσω βλέπει ένα πλήρως εκσυγχρονισμένο 4Χ4 Land Rover και μέσα δύο Σουηδέζες και πάλι.

«Έλα μαζί μας για σκι» του προτείνει ο κυρ Τζίτζικας.

«Ρε αϊ σιχτίρ, και αν δεις και τον Αίσωπο πες του να πάει να γ….εί»!

Οι φωτογραφίες είναι καλοκαιρινές από το δάσος των Σκάρων, το δε ανέκδοτο το πήραμε από τον ιστότοπο www.filaki.gr

Γέρικος πλάτανος

Στο προαύλιο της εκκλησίας των Αγίων Αποστόλων στο χωριό Φρύνι Λευκάδας.

Μετά τη φθινοπωριάτικη βροχή…

Οι φωτογραφίες λήφθηκαν -που αλλού- στην ευρύτερη περιοχή του χωριού Κολυβάτα Λευκάδας. Δεν είναι βέβαια και η πιο ιδανική εποχή για περπάτημα με τα μπαμ μπουμ των κυνηγών… Ήθελα να ξέρω τι κυνηγούν. Στα δυο χρόνια που είμαι εδώ 5-6 αλεπούδες, δυο λαγούς κι ένα ζευγάρι πέρδικες έχω δει όλο κι όλο. Άσε που προσπαθούν κιόλας να μας πείσουν ότι «παράγουν έργο και συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος που ζούμε, στην ποιότητα των τοπίων που μας περιβάλλουν και την πανίδα που κατοικεί μέσα σ’ αυτά». Μόνο οι κάλυκες που βρίσκει κανείς παντού, και στις πιο απόμακρες περιοχές, είναι αμέτρητοι!

10,5 εκατομμύρια πληθυσμό η Ελλάδα και ο επίσημος αριθμός κυνηγών ξεπερνάει τις 300 χιλιάδες ενώ ο επίσημος αριθμός δηλωμένων κυνηγετικών όπλων φτάνει τις 500 χιλιάδες – τα δε αδήλωτα υπολογίζονται γύρω στα 2,5 εκατομμύρια. Στη Γερμανία όπου ο πληθυσμός της ξεπερνάει τα 82 εκατομμύρια οι κυνηγοί είναι λέει μόλις 342 χιλιάδες. Μάλλον κάτι δεν πάει καλά…

Πατήστε με το ποντίκι για να
μεγεθύνετε τις φωτογραφίες

Ερείκη η σπονδυλανθής ή κοινώς ρείκι

Η φωτογραφία τραβήχτηκε χθες στην περιοχή «Σκινιά», στο χωριό Κολυβάτα. Το ρείκι ανθοφορεί τώρα το Φθινόπωρο.

«Το ρείκι (Erica manipuliflora) είναι φρυγανώδης θάμνος με πλούσια ανθοφορία το φθινόπωρο. Τα άνθη του είναι πολλά, μικρά, κωδωνοειδή, ρόδινα σε μακριές ταξιανθίες. Αποτελεί άριστο μελισσοτροφικό φυτό και το ρεικόμελο θεωρείται το καλύτερο μέλι, αν και ο αρχαίος Διοσκουρίδης θεωρεί ότι οι μέλισσες που τρυγούν τα ρείκια «μέλι εργάζονται ου σπουδαίον»» – Πηγή: Flora Attica

Στου βράχου τη σχισμάδα…

Το κατ’ εξοχήν αγριολούλουδο του τόπου μας την εποχή αυτή είναι το κυκλάμινο (Cyclamen Graecum). Η φωτογραφία είναι χθεσινή από το χωριό Κολυβάτα. Και μια προτροπή σε όσους οινοποιούν: Μην τα κόβετε γιατί θα σας ξινίσει το κρασί 8) . Έτσι έλεγαν τουλάχιστον κάποτε οι παλιότεροι στο χωριό μου.

Κίτρινη αγριοτουλίπα

Τις είδα φέτος για πρώτη φορά, τις αγριοτουλίπες. Δεν περπατάω βέβαια όπως άλλοτε. Κάπως αλλιώς θα τις λένε στα μέρη μας, αλλά άντε τώρα ψάξε να βρεις. Η φωτογραφία είναι χθεσινή από τον Πόρο Λευκάδας.

Στους Σκάρους… για ρίγανη και θυμάρι

Πρωινό ξύπνημα για να μη μας βρει ο ήλιος στο δρόμο, λίγο ψωμοτύρι για κολατσιό, απαραίτητα  αρκετό νερό μαζί μας, με το αυτοκίνητο  μέχρι τα Κολυβάτα και μετά, δια μέσου του παλιού μονοπατιού που περνάει ξυστά από το μοναστήρι του  Αη Γιώργη, ανέβασμα με τα πόδια στο δάσος των Σκάρων για μάζεμα ρίγανης και θυμαριού. Αλλά και για μια περιπλάνηση στο πανέμορφο δρυοδάσος με τα αιωνόβια δένδρα.

Τα ξερικά πετρώδη και άγονα εδάφη του δάσους των Σκάρων μαζί με το υψόμετρο και την ηλιοφάνεια είναι τα στοιχεία εκείνα που έχουν ως αποτέλεσμα να φύεται στο βουνό ρίγανη αρίστης ποιότητας. Με υψηλό ποσοστό αιθέριων ελαίων, θυμόλης και καρβακρόλης κυρίως.

Οι ίδιες ακριβώς κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες ευνοούν και την ανάπτυξη του θυμαριού που στο δάσος των Σκάρων απαντάται εκτεταμένα, ιδιαίτερα το είδος εκείνο με τα μοβ άνθη.

[Στο βουνό των Σκάρων απαντώνται δύο είδη θυμαριού: Το θυμάρι με τα μοβ και το θυμάρι με τα λευκά λουλούδια. Εδώ τα βλέπετε δίπλα-δίπλα.]

Να σημειώσουμε τι πρέπει να προσεχθεί κατά την συλλογή:

• Η ρίγανη όσο και το θυμάρι είναι αυτοφυή φυτά, που σημαίνει ότι αν κάποιος τα ξεριζώσει δεν αντικαθίστανται εύκολα, με αποτέλεσμα να απειλούνται σταδιακά με εξαφάνιση. Προσέξτε λοιπόν να μην τα ξεριζώνετε, όταν τα συλλέγετε.
• Μαζεύουμε την ποσότητα που χρειαζόμαστε για προσωπική μας χρήση και μόνο. Άντε και για κάνα δωράκι σε φίλους.
• Δεν αποψιλώνουμε ποτέ μια περιοχή. Αφήνουμε πάντα τμήματα χωρίς να τα συλλέξουμε, έτσι ώστε τα φυτά να μπορέσουν να καλύψουν τα κενά διαστήματα.
• Η συλλογή μεγάλων ποσοτήτων -ισχύει γι’ αυτούς που την ρημάζουν στην κυριολεξία κάνοντας εμπόριο- προϋποθέτει άδεια από την οικεία Δασική Yπηρεσία.

Παραθέτουμε τέλος κάποιους συνδέσμους για τη φαρμακολογική-βιολογική δράση του θυμαριού (αρχείο τύπου pdf), κάποια άγνωστα στοιχεία για τη ρίγανη… και φωτογραφίες από την περιπλάνησή μας στο δάσος των Σκάρων.

Τι πρέπει να κάνετε αν σας δαγκώσει οχιά, το μόνο δηλητηριώδες φίδι που απαντάται στον ελλαδικό χώρο

Ποιος ξέρει καμιά φορά τι γίνεται… Το καλοκαίρι μπήκε για τα καλά, ο περισσότερος τόπος στα ορεινά έχει ερημώσει, η παρασιτική βλάστηση οργιάζει. Όλο και περισσότερο παρατηρείται και στον τόπο μας το φαινόμενο να εμφανίζονται φίδια κοντά σε σπίτια. Καλό θα είναι να ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση που έχουμε το κακό συναπάντημα που λένε με καμιά οχιά, το μοναδικό δηλητηριώδες και επικίνδυνο είδος φιδιού, όπως λένε οι ειδικοί, που απαντάται στον ελλαδικό χώρο. Να ξέρουμε πάντως ότι τα φίδια δεν επιτίθενται και δεν δαγκώνουν αν δεν βρεθούν σε κίνδυνο. Τα περισσότερα δαγκώματα που παρατηρούνται στα μέρη μας είναι γιατί άθελά του καμιά φορά πατάει κανείς κάποιο φίδι με αποτέλεσμα αυτό να αισθανθεί ότι απειλείται και να δαγκώσει.

Οχιά - Διακρίνεται το κέρατο στο κεφάλι και το ζιγκ-ζαγκ του χρωματισμού της (Πηγή: http://www.lefteriani.gr)

Το πιο κάτω άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Συνείδηση» (Ημερήσια εφημερίδα Αιτωλίας και Ακαρνανίας), απ’ όπου και το αναδημοσιεύουμε.

Αυξημένα κρούσματα στην Αιτωλοακαρνανία. Φέτος είχαμε ήδη 3 περιστατικά στο Αγρίνιο, 1 στο Μεσολόγγι και ένα ακόμη στη Βόνιτσα που διεκομίσθη στο νοσοκομείο Λευκάδος.

Το δάγκωμα της οχιάς

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα φίδια και τον πραγματικό βαθμό της επικινδυνότητάς τους. Τι πρέπει να κάνετε αν… συναντήσετε οχιά και τι αν σας δαγκώσει.

Στην Ελλάδα αριθμούνται συνολικά 22 είδη φιδιών (δεν περιλαμβάνονται τα υποείδη), με την οχιά να είναι το μόνο δηλητηριώδες και πραγματικά επικίνδυνο. Το είδος που απαντάται κυρίως είναι το Vipera ammodytes. Το μέγιστο μήκος της οχιάς είναι τα 95 εκατοστά, αν και οι περισσότερες μετρήσεις δείχνουν μέχρι 85 εκατοστά. Τα θηλυκά είναι συνήθως μεγαλύτερα και πιο ογκώδη από τα αρσενικά. Το κύριο χαρακτηριστικό της οχιάς είναι ένα κέρατο που υψώνεται στο μπροστινό μέρος της κεφαλής και το οποίο είναι ελαστικό και μαλακό. Το κέρατο αυτό δείχνει διαγώνια μπροστά. Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι ένα σχέδιο ζιγκ – ζαγκ σε όλο το σώμα. Τα αρσενικά έχουν πιο έντονο χρωματισμό από τα θηλυκά. Η γλώσσα τους είναι συνήθως μαύρη. Συνήθως οι οχιές είναι δραστήριες σε όλη τη διάρκεια της ημέρας. Παρ’ όλη τη φήμη γύρω από το όνομά τους, η V. Ammodytes είναι συνήθως ληθαργική, όχι τόσο επιθετική και αν δεν την προκαλέσεις δε δαγκώνει. Η συμπεριφορά τους αν απειληθούν εξαρτάται. Μερικές μπορεί να δαγκώσουν αμέσως, άλλες μπορεί να σφυρίζουν απλώς…

Η οχιά είναι το μεγαλύτερο και πιθανό το πιο δηλητηριώδες φίδι που βρίσκεται στην Ευρώπη. Το δηλητήριο είναι συνήθως αρκετά τοξικό. Έχει πρωτεολυτικά και νευροτοξικά συστατικά ενώ περιέχει και αιμοτοξίνες. Συμπτώματα, τυπικά ενός τσιμπήματος οχιάς, είναι πόνος, πρήξιμο και αλλαγή του χρώματος του δέρματος.

Εκτός απ’ την οχιά, δηλητηριώδης είναι το Αγιόφιδο ή Γατόφιδο και ο Σαπίτης, τα οποία όμως είναι οπισθόγλυφα, πράγμα που σημαίνει ότι πολύ δύσκολα μπορούν να καταφέρουν δάγκωμα με έκχυση στον άνθρωπο. Αλλά και να το κάνουν, το δηλητήριό τους είναι εξαιρετικά ασθενές. Κατά τα άλλα, τα φίδια είναι άκακα και εντελώς παρεξηγημένα… Σ’ αυτό συνέβαλαν οι θρύλοι και οι παραδόσεις της χώρας μας, όπως φυσικά και ο θρησκειολογικός συμβολισμός του φιδιού με το «κακό» (ο καταραμένος όφις!).

Τα φίδια πάντως τρομάζουν εξίσου με τον άνθρωπο, όταν αντιληφθούν την παρουσία του. Και δεν επιτίθενται παρά μόνο αν απειληθεί η ζωή τους. Αν δηλαδή κάποιος δεν επιχειρήσει να σκοτώσει το φίδι, όπως σχεδόν πάντα γίνεται, δεν θα έχει απολύτως κανένα πρόβλημα στη σχέση μαζί του! Πόσο μάλλον όταν αυτή η «σχέση» μπορεί να είναι και επωφελής, αφού τα φίδια είναι οι φυσικοί εξολοθρευτές των τρωκτικών. Ένα φίδι μπορεί να καταναλώσει μέχρι και χίλια ποντίκια στη ζωή του…

Στην Αιτ/νία δεν έχει γίνει ποτέ ως σήμερα επίσημη καταγραφή των περιστατικών που απασχόλησαν τις υγειονομικές υπηρεσίες, ώστε να υπάρχουν στατιστικά δεδομένα σε βάθος χρόνου για να μπορούν να αξιοποιηθούν. Φέτος μόνο… και μέχρι στιγμής, υπάρχουν τρεις άνθρωποι που μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο του Αγρινίου μετά από δάγκωμα φιδιού και ένας στο νοσοκομείο του Μεσολογγίου. Το πρώτο πάντως δάγκωμα φέτος έγινε στην περιοχή της Βόνιτσας και ο ασθενής μεταφέρθηκε στο κοντινό νοσοκομείο της Λευκάδας. Συνολικά δηλαδή… και μέχρι αυτή τη στιγμή έχουμε πέντε περιστατικά. Γιατροί όμως με τους οποίους μιλήσαμε, τόσο στο νοσοκομείο Αγρινίου όσο κυρίως σε Κέντρα Υγείας στις αγροτικές περιοχές του νομού, μας ανέφεραν ότι έχουν κληθεί τα τελευταία χρόνια αρκετές φορές να αντιμετωπίσουν τέτοια κρούσματα. Συμβουλεύουν δε η μεταφορά να γίνεται άμεσα και υπενθυμίζουν τη γνωστή πρακτική που άμεσα πρέπει να εφαρμόζει κάποιος που υποστεί το δάγκωμα της οχιάς, αυτή δηλαδή της μικρής τομής (δέσιμο για να μην προχωρήσει το δηλητήριο και ρούφηγμα). Στα Κέντρα Υγείας πάντως υπάρχουν οι αντιοφικοί οροί. Σε περίπτωση που σ’ αυτά μεταφερθεί κάποιος που είχε την «εμπειρία», θα του παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες και θα μεταφερθεί στο νοσοκομείο.

Τέλος, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι λόγω της παρασιτικής βλάστησης, αλλά και των πολλών εγκαταλελειμμένων σπιτιών, φίδια εμφανίζονται συχνά ακόμη και στον πολεοδομικό ιστό του Αγρινίου. Στις παρυφές της πόλης η εμφάνισή τους είναι συχνότατη. Το θειάφι θεωρείται απωθητικό των φιδιών, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος όμως είναι η αποψίλωση και ο καθαρισμός κτημάτων και αγροικιών (όπου και τα περισσότερα κρούσματα). Οι γάτες δε… κάνουν καλή δουλειά για όσους δεν θέλουν να έχουν «ανεπιθύμητους» επισκέπτες.

Στο δάσος των Σκάρων τελευταία…

Κάποιες φωτογραφίες από πρόσφατο περίπατό μας στο πανέμορφο την εποχή αυτή δάσος των Σκάρων.

Έκκληση για τη σωτηρία του δελφινιού στο Ιόνιο

Αναδημοσίευση από το ιστολόγιο «Ίθακος». Πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΣΚΡΙΠ», Αρ. Φύλλου 81, 15/5/2009:

Την άμεση λήψη διαχειριστικών μέτρων της αλιείας για την προστασία ενός από τους τελευταίους πληθυσμούς κοινού δελφινιού της Μεσογείου στην περιοχή Natura 2000 του εσωτερικού αρχιπελάγους του Ιονίου ζήτησαν από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και το ΥΠΕΧΩΔΕ, 10 διεθνείς και 3 ελληνικές ερευνητικές και περιβαλλοντικές ΜΚΟ.

Πρόκειται για τις οργανώσεις Alnitak Marine Research Centre, BlueWorld, Cetacean Alliance, CIRCE , Delphis, MOm, Morigenos, Oceana,OceanCare, Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος, Tethys Research Institute, Whale and Dolphin Conservation Society και WWF Ελλάς. Οι εν λόγω οργανώσεις καλούν τα δύο αρμόδια υπουργεία να λάβουν μέτρα για τη διαχείριση της αλιείας στην περιοχή Natura που βρίσκεται ανατολικά της Λευκάδας και γύρω από το νησί Κάλαμος. Η άμεση λήψη μέτρων είναι απαραίτητη καθώς η προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος, της βιοποικιλότητας και των ιχθυαποθεμάτων αποτελεί επιτακτική ανάγκη.

Σύμφωνα με τα επιστημονικά στοιχεία, η υπεραλίευση – κυρίως από γριγρί – έχει προκαλέσει την καταστροφή του θαλάσσιου οικοσυστήματος και τη δραματική μείωση του αριθμού κοινών δελφινιών από 150 σε 15 μέσα σε δέκα μόνο χρόνια.

Τα δεδομένα δείχνουν ότι η συρρίκνωση του πληθυσμού των κοινών δελφινιών, αλλά και του τόνου προκλήθηκε κυρίως από την εξάντληση της τροφής τους, λόγω της υπεραλίευσης. Το κοινό δελφίνι είναι ένα από τα τέσσερα είδη δελφινιών που ζουν στη χώρα μας και ο πληθυσμός της περιοχής Natura του εσωτερικού αρχιπελάγους του Ιονίου είναι ένας από τους τελευταίους πληθυσμούς της Μεσογείου. Ο μεσογειακός πληθυσμός κοινών δελφινιών έχει συρρικνωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια και θεωρείται είδος υπό εξαφάνιση.

ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πολλές και σημαντικές είναι οι προτάσεις προκειμένου να προστατευθεί αποτελεσματικά τοι δελφίνι αλλά και τα άλλα είδη στην εν λόγω περιοχή.
Μεταξύ αυτών είναι και:

• Η αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας και του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1967/2006 και η πάταξη της παράνομης αλιείας
• η επιβολή άμεσων χρονικών περιορισμών στην αλιεία με γριγρί και μηχανότρατα πέραν της υπάρχουσας νομοθεσίας για τη συγκεκριμένη περιοχή.
• πλήρης απαγόρευση της βιντζότρατας από 31/05/10 όπως προβλέπεται από τον 1967/2006
• η υιοθέτηση πιο επιλεκτικών στατικών διχτυών από όλα τα σκάφη παράκτιας αλιείας που χρησιμοποιούν δίχτυα και
• η λήψη μέτρων για την ερασιτεχνική αλιεία.

Η λήψη μέτρων διαχείρισης αλιείας σε περιοχές Natura 2000 και η χρηματοδότηση τους είναι δυνατή στα πλαίσια της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝ ΔΕΛΦΙΝΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΕΙΔΩΝ

Η θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Λευκάδας στη δυτική Ελλάδα -Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Natura 2000- είναι μία από τις τελευταίες περιοχές στην κεντρική Μεσόγειο, όπου συναντώνται κοινά δελφίνια.

Το 2002 η ACCOBAMS αναγνώρισε ότι είναι επείγον να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν πιλοτικές δράσεις προστασίας και διαχείρισης για την διατήρηση του ενδιαιτήματος των κοινών δελφινιών στην περιοχή. Η θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Λευκάδας και γύρω από τον Κάλαμο αναγνωρίστηκε ως περιοχή υψηλής σημασίας διατήρησης από το Σχέδιο Προστασίας του Μεσογειακού κοινού δελφινιού (ACCOBAMS, 2004).
Η σημασία της προστασίας των κοινών δελφινιών στην θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Λευκάδας και γύρω από τον Κάλαμο υπογραμμίστηκε και στο Σχέδιο Δράσης 2000-2010 της IUCN για τα κητώδη παγκοσμίως.

Παρ’ όλες αυτές τις αποφάσεις, ο άμεσος κίνδυνος ολοκληρωτικής εξαφάνισης των κοινών δελφινιών από την περιοχή πιστοποιήθηκε από εντατική επιστημονική έρευνα. Η παρατηρούμενη αρνητική τάση δεν μπορεί να θεωρηθεί συνέπεια μετανάστευσης ή μετακινήσεων ευρείας κλίμακας των κοινών δελφινιών. Αυτή η περιοχή ήταν ένας από τους τελευταίους θύλακες πυκνής παρουσίας δελφινιών στην δυτική και ανατολική Μεσόγειο, και δεν υπάρχει καμιά αναφορά κοινών δελφινιών στις γύρω περιοχές, παρ’ όλη την σημαντική προσπάθεια αναζήτησης από διάφορες ερευνητικές ομάδες, με πορείες δεκάδων χιλιάδων χιλιομέτρων που καλύπτουν μεγάλο τμήμα του ανατολικού Ιονίου καθώς και την θαλάσσια περιοχή της δυτικής Πελοποννήσου.

Τα κοινά δελφίνια είναι σπάνια ή απόντα στην γειτονική κεντρική Μεσόγειο που έχει εξερευνηθεί ως τώρα, συμπεριλαμβανομένης της Ελληνικής Τάφρου, άλλων παράκτιων και πελαγικών τμημάτων του Ιονίου και της Αδριατικής θάλασσας, με μόνη εξαίρεση τον Κορινθιακό κόλπο όπου υπάρχουν ακόμη λίγα κοινά δελφίνια.

ΓΙΑΤΙ ΜΕΙΩΘΗΚΑΝ ΤΑ ΚΟΙΝΑ ΔΕΛΦΙΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΝΟΙ;

Τα δεδομένα δείχνουν ότι η συρρίκνωση του πληθυσμού των κοινών δελφινιών και του τόνου προκλήθηκε κυρίως από την εξάντληση της τροφής λόγω υπεραλίευσης.

Η επίπτωση της αλιείας στο τοπικό οικοσύστημα ήταν τεράστια και οδήγησε σε σημαντική καταστροφή του οικοσυστήματος και σε απώλεια βιοποικιλότητας.

Η μεγαλύτερη επίπτωση προκαλείται από ένα σχετικά μικρό αριθμό σκαφών μέσης αλιείας, τα γρι-γρι. Οι μηχανότρατες και οι βιντζότρατες είναι επίσης λίγες, αλλά είναι γνωστό ότι προκαλούν σημαντική βλάβη στο οικοσύστημα.

ΤΑ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Η θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Λευκάδας και γύρω από τον Κάλαμο είναι σημαντική περιοχή αναπαραγωγής κοπαδιών επιπελαγικών ψαριών (Somarakis et al. 2000, 2006a, b) και συγκέντρωσης γόνου μπακαλιάρου (Politou et al. 2006), γεγονός που καθιστά αυτόν τον Τόπο Κοινοτικής Σημασίας Natura 2000 υποψήφιο για ειδική προστασία με βάση τις Ευρωπαϊκές ρυθμίσεις για τη βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων της Μεσογείου. Εκτός από τα κοινά δελφίνια, η περιοχή φιλοξενεί και μια μόνιμη κοινότητα ρινοδέλφινων Tursiops truncatus. Απειλούμενα είδη επίσης όπως η μεσογειακή φώκια Monachus monachus και η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta παρατηρούνται τακτικά. Όλα αυτά τα είδη περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας για τα Ενδιαιτήματα.

Για να μειωθεί η ισχύουσα υπερεκμετάλλευση, για να προστατευθεί η τοπική βιοποικιλότητα, για να εξασφαλιστούν στο διηνεκές οι υπηρεσίες που προσφέρει το οικοσύστημα, για να επιτευχθεί η βιωσιμότητα της αλιείας και για να δοθεί η ευκαιρία στην απειλούμενη θαλάσσια μεγαπανίδα να επιβιώσει, χρειάζονται μέτρα διαχείρισης της αλιείας.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ NATURA 2000 ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Το Natura 2000 είναι ένα δίκτυο περιοχών προστασίας της φύσης σε Ευρωπαϊκή κλίμακα, που δημιουργήθηκε υπό την Οδηγία για τα Ενδιαιτήματα (92/43/EEC) και την Οδηγία για τα Πουλιά 79/409/EEC. Ο σκοπός του δικτύου είναι να εξασφαλίσει την μακροχρόνια επιβίωση των πιο πολύτιμων και απειλούμενων ειδών και ενδιαιτημάτων της Ευρώπης.

Η ευθύνη για την πρόταση περιοχών Natura 2000 ανήκει σε κάθε Κράτος Μέλος.

Οι περιοχές Natura 2000 δεν προορίζονται να είναι αναγκαστικά περιοχές «απόλυτης προστασίας», αλλά περιοχές όπου απαιτείται αειφορική χρήση των φυσικών πόρων με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον. Για τον λόγο αυτό μπορεί να απαιτούνται ειδικά μέτρα διαχείρισης της αλιείας με στόχο την προστασία εκείνων των ειδών και των ενδιαιτημάτων για χάρη των οποίων η περιοχή εντάχθηκε στο δίκτυο. Τα μέτρα διαχείρισης της αλιείας σε αυτές τις περιοχές θα πρέπει να αποφασιστούν στο πλαίσιο της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές της αναλογικότητας και της απουσίας διακρίσεων.

Κ.Μ.
ΣΚΡΙΠ, Αρ. Φύλλου 81, 15/5/2009

Τα δελφίνια μας εγκαταλείπουν!

Δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή έκδοση της  εφημερίδας «Καθημερινή» (Hμερομηνία δημοσίευσης 13.05.2009). Φτάσαμε εκεί δια μέσου του ιστότοπου Agrinio-Culture.

Αφανισμός των «κοινών» δελφινιών

Ραγδαία η μείωση του είδους εξαιτίας της υπεραλίευσης και της υποβάθμισης των ποσειδωνιών

Της Ιφιγένειας Διαμάντη

Με τη φωτογραφική μηχανή ανά χείρας θα πρέπει να είναι οι ταξιδιώτες στο Ιόνιο, μήπως και έχουν την τύχη να απαθανατίσουν το «κοινό δελφίνι» (delphinus delphis), που σε λίγο καιρό μάλλον μόνο κοινό δεν θα είναι.

Με μαύρο χρώμα απεικονίζονται οι τόποι όπου κινούνται κοινά δελφίνια. Το σύνολο πληθυσμού των κοινών δελφινιών έχει μειωθεί από 150 περίπου που ήταν το 1995 σε μόλις 15 το 2007.

Την τελευταία δεκαετία

Εξαιτίας της υπεραλίευσης, κυρίως με γρι γρι, της παγίδευσης με αλιευτικά εργαλεία και της υποβάθμισης των ποσειδωνιών, ο πληθυσμός τους έχει μειωθεί την τελευταία δεκαετία από 150 σε 15 στα ανατολικά της Λευκάδας και γύρω από το νησί Κάλαμος, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η WWF. Η συγκεκριμένη περιοχή είναι μια από τις ελάχιστες στη δυτική και ανατολική Μεσόγειο όπου συχνάζουν πλέον τα κοινά δελφίνια. Ο Giovanni Bearzi, πρόεδρος του Ερευνητικού Ινστιτούτου «Tethys» στην Ιταλία, που μελετά τα παράκτια δελφίνια στη Μεσόγειο εδώ και δύο δεκαετίες, κάνει λόγο για αφανισμό του πληθυσμού.

Η ραγδαία μείωση των δελφινιών δεν μπορεί, σύμφωνα με τους επιστήμονες, να αποδοθεί στη μετανάστευση ή στη μετακίνησή τους, καθώς δεν εντοπίζονται αλλού. Η εν λόγω θαλάσσια περιοχή του Ιονίου Πελάγους είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, καθώς εκεί αναπαράγονται κοπάδια επιπελαγικών ψαριών και συγκεντρώνεται γόνος μπακαλιάρου. Επιπλέον, έχει αναγνωριστεί ως περιοχή υψηλής σημασίας από το Σύμφωνο Προστασίας του μεσογειακού κοινού δελφινιού ACCOBAMS και το Σχέδιο Δράσης 2000 – 2010 της International Union for the Conservation of Nature για τα κητώδη παγκοσμίως. Ωστόσο, οι περιορισμοί αυτοί δεν φαίνεται να έχουν σταματήσει την υπεραλίευση, που μειώνει τη διαθέσιμη τροφή για τα δελφίνια.

Την άμεση λήψη μέτρων για την αλιεία, για να προστατευθεί ένας από τους τελευταίους πληθυσμούς του κοινού δελφινιού στη Μεσόγειο, ζητούν από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και το ΥΠΕΧΩΔΕ, η WWF Ελλάς, η ΜΟm και το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος», μαζί με άλλες 13 Ευρωπαϊκές και διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις. Χαρακτηριστικά, μόλις 30 χλμ. μακρύτερα, στον Αμβρακικό Κόλπο, όπου έχουν εφαρμοστεί περιοριστικά μέτρα αλιείας, ο πληθυσμός των ρινοδέλφινων παραμένει σταθερός. «Ζητάμε διαχειριστικά μέτρα που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο», λέει στην «Κ» ο κ. Γ. Παξιμάδης, υπεύθυνος θαλάσσιων προγραμμάτων της WWF Ελλάς. Ο συνασπισμός των περιβαλλοντικών οργανώσεων προτείνει να εφαρμοστεί αυστηρά η νομοθεσία και ο ευρωπαϊκός κανονισμός 1967/2006 για την πάταξη της παράνομης αλιείας, να επιβληθούν χρονικοί περιορισμοί στην αλιεία με γρι γρι και μηχανότρατα πέραν της υπάρχουσας νομοθεσίας για τη συγκεκριμένη περιοχή, να απαγορευτεί πλήρως η βιντζότρατα έως τις 31/5/2010, όλα τα σκάφη παράκτιας αλιείας που χρησιμοποιούν δίχτυα να υιοθετήσουν πιο επιλεκτικά στατικά δίχτυα και να ληφθούν μέτρα για την ερασιτεχνική αλιεία.

Cistus Creticus L. (Κίστος ο Κρητικός) ή κοινώς Κίστος ή Βούκισος σύμφωνα με την τοπική ονομασία στη Λευκάδα

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ∆ΕΜΕΤΖΟΣ
Επικ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΓΝΩΣΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Το φυτό Cistus creticus L. (Κίστος ο Κρητικός), ανήκει στην οικογένεια των Cistaceae (Κιστιδών). Η οικογένεια αυτή περιλαµβάνει 7 γένη και 160 περίπου είδη, φυτά των παραµεσογείων χωρών και της Αµερικής από τα οποία ενδηµικό στην Ελλάδα είναι το γένος Cistus µε 5 αυτοφυή είδη.

Το φυτό Cistus creticus L. (Βούκισοςμε πορφυρά άνθη). Το φωτογραφήσαμε στο χωριό Κολυβάτα Λευκάδας.

Αυτά ζουν σε ξηρές περιοχές και καλύπτουν µεγάλες εκτάσεις οι οποίες ονοµάζονται κιστώνες. Είναι φυτά ποώδη, θάµνοι πολύκλαδοι πάνω από ένα µέτρο ύψος, µε φύλλα συνήθως κυµατοειδή, απλά αδιαίρετα, αντίθετα η κατ’ εναλλαγή µε παράφυλλα, απλές τρίχες αστεροειδείς η σε δέσµες.

Τα άνθη είναι µεγάλα, λευκά η ερυθρά, αρρενοθήλεα, ακτινωτά µε τρία ή και περισσότερα σέπαλα, πέντε η σπανίως τρία πέταλα, τα οποία γρήγορα αποσπώνται και δίνουν την εντύπωση απετάλων ανθέων. Οι στήµονες είναι πολλοί και φύονται από την ανθοδόχη. Η ωοθήκη είναι επιφυής, µονόχωρος η µε 2-10 χώρους και αποτελείται από 3-5 καρπόφυλλα. Οι χώροι µπορεί να είναι πλήρεις η ατελείς, µε δύο η περισσότερους ανεµοβλάστες ορθροτρόπους. Στύλος µε ένα έως τρία στίγµατα. Καρπός, κάψα µε τρείς βαλβίδες ή 3-10 γλωχίνες, πολύσπερµη.

Το φυτό Cistus salviifolius L. (Βούκισος με λευκά άνθη). Το φωτογραφήσαμε στο δάσος των Σκάρων.

Η οικογένεια είναι συγγενής µε τις οικογένειες Violaceae, Bixaceae, από τις οποίες διαφέρει από την πρώιµη πτώση των πετάλων. Τα Ελληνικά είδη στην αρχαιότητα ήταν γνωστά µε τα ονόµατα κίσθος, κίσθαρος, ενώ σήµερα υπάρχουν διάφορα ονόµατα όπως κουνουκλιές, ξισταριές, λαδανιά κ.α.

Τα αυτοφυή Ελληνικά είδη είναι:

Cistus creticus subsp. creticus L. Cistus creticus subsp. eriocephalus L. Cistus parviflorus L. Cistus monspeliensis L. Cistus salviifolίus L.

Το Cistus creticus L., φύεται σε πολλά µέρη της Ελλάδας και κυρίως στην Κρήτη όπου ανθεί από Μάρτιο – Ιούνιο.

Η ρίζα του είναι πολύ σκληρή, ξυλώδης, λευκή εσωτερικά, κοκκινωπή εξωτερικά, µε πολλά τριχοειδή ριζίδια, από δε τις ρίζες εξέρχονται πολλοί ξυλώδεις βλαστοί. Αυτοί είναι τραχείς, διηρηµένοι σε πολλούς κοκκινωπούς κλώνους οι πιο τρυφεροί από τους οποίους είναι τριχωτοί µε χρώµα λευκοπράσινο. Τα φύλλα του φυτού είναι αντίθετα, ωολογχοειδή µε κυµατώδη κράσπεδα, τριχωτά, νευρώδη στην άνω επιφάνεια και γυρισµένα προς την βάση µε χρώµα βαθυπράσινο. Τα άνθη είναι πορφυρά όµορφα σαν ρόδα φύονται δε στις κορυφές των τρυφερών κλώνων. Η στεφάνη του άνθους έχει πέντε πέταλα στρογγυλά, πλατιά και µακριά. Ο κάλυκας των ανθέων είναι διηρηµένος σε πέντε ωοειδή σέπαλα καλυπτόµενα από µακριές αστεροειδείς τρίχες. Ο καρπός είναι ωοειδής κάψα, σκληρή, µελανή, γεµάτη από κόκκινα σπέρµατα.

Η Κρήτη αναφέρεται σαν ο κύριος γεωγραφικός τόπος όπου εµφανίζεται.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Φραγκάκη Ε., Η δηµώδης Ιατρική της Κρήτης, Αθήνα 1978
2. Buia Α., Nyarady Α. et al. Botanica Agricola, II 347, Ed. Agro-Silvica, Bucuresti 1965
3. Καββάδα ∆., Βοτανικόν και Φυτολογικόν Λεξικόν σελ. 1934, Αθήνα 1956.
4. Γεννάδιος Π.Γ. Λεξικό Φυτολογικό, σελ. 512, Αθήνα 1914
5. Gunther R.T., «The Greek herbal of Dioscurides» Oxford, Oxford University Press p.701 1934
6. Tecoz Η., Reutter L., Vade Mecum. De Matiere Medicale p.205 1943
7. Polunin Ο., Flowers of Greece and the Balkans p.340 Oxford Press. 1980

Περισσότερες πληροφορίες για τη ρητίνη Λάδανο (Λάβδανο – Labdanum), η οποία παράγεται από το φυτό Cistus Creticus L. (Βούκισος), και τη φαρμακευτική της δράση μπορείτε να διαβάσετε στο άρθρο του Δεμέτζου, Κων/νου, Επικ. Καθηγητή Φαρμακογνωσίας Πανεπιστήμιου Αθηνών: “Η Χημική Σύσταση και η Φαρμακολογική δράση της ρητίνης Λάδανο», (αρχείο τύπου PDF).

H φαρμακολογική δράση της ρητίνης, έχει χρησιμοποιηθεί κατά της πανώλους τον 18ο αιώνα και σαν αλοιφή σε διάφορες δερματικές παθήσεις. Χρησιμοποιείται στην κοσμετολογία και κυρίως στην αρωματοποιία. Σύμφωνα με την παραδοσιακή Iατρική, το λάδανο μπορεί να αναστείλει τα καλοήθη αποστήματα «αχελώνια» και «μαλάθρακες» (=καλόγηροι). Eπίσης αναφέρεται η χρησιμοποίησή του για σκληρούς όγκους μήτρας και για όγκους του πρωκτού, σε ρηνικούς πολύποδες και καρκινογόνα έλκη. Nεότερα πειράματα επιβεβαιώνουν τη χρήση αυτή του λαδάνου. Eτσι υπάρχουν ενδιαφέροντα αποτελέσματα σε κυτταρικές σειρές που αφορούν διάφορους τύπους καρκίνων. Eπίσης ενδιαφέροντα αποτελέσματα έχουν δημοσιευθεί και αφορούν την αντιμικροβιακή δράση του φυτού και της ρητίνης του (Πηγή: Εφημερίδα Καθημερινή, Παραδοσιακά φάρμακα στη σύγχρονη ιατρική, 26.09.2004).

Πηγή:
Ιστότοπος http://www.ladanum.gr

Dracunculus vulgaris ή κοινώς Φιδόχορτο ή Δρακοντιά

Το είδαμε στο ορεινό χωριό Κολυβάτα του Δ.Δ. Αλεξάνδρου του Δήμου Λευκάδας. Η επεξηγηματική πινακίδα, δίπλα από το φυτό -είναι αυτό που βρίσκεται αριστερά στη φωτογραφία- είναι γραμμένη στα Γερμανικά και φέρει την επιστημονική ονομασία του φυτού -Dracunculus vulgaris- καθώς και την κοινή του ονομασία στη γερμανική γλώσσα: Schlangenwurz, δηλαδή Φιδόχορτο, σε ακριβή μετάφραση. Τώρα, πως βρέθηκε εκεί η πινακίδα; Το χωριό έχει εγκαταλειφθεί τα τελευταία χρόνια από τους αυτόχθονες κατοίκους του. Τα σπίτια αγοράζονται από ξένους, και κάποιοι απ’ αυτούς μένουν εκεί, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Έχουν αγοράσει ήδη σπίτια δύο Αυστριακοί και τρεις Άγγλοι, απ’ ό,τι ξέρω, κι έπεται συνέχεια… Λέτε να ξέρουν κάτι και πιάνουν τα βουνά; Η πινακίδα τοποθετήθηκε λοιπόν από έναν Αυστριακό, τον κ. Fucac, που είναι νομίζω και βιολόγος στο επάγγελμα.

Η Δρακοντιά ή Φιδόχορτο (Dracunculus vulgaris) είναι φυτό που φτάνει σε ύψος μέχρι 1 m με φύλλα μεγάλα και πλατιά, σπάθη μέχρι 55 cm καστανοπόρφυρη εσωτερικά και πρασινωπή απ’ έξω.

Είναι ένα φυτό, που μυρίζει άσχημα και με τα παράξενα λουλούδια και φύλλα του ήταν για τους αρχαίους συνδεδεμένο με τα φίδια που αντιπροσώπευαν τη μυστικότητα του κάτω κόσμου. Θεωρείται φαρμακευτικό, αλλά και δηλητηριώδες φυτό και η ρίζα του συλλέγεται την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Ωμή ή βρασμένη η ρίζα χρησιμοποιούνταν σε άσθμα, σε βήχα, σε λοιμώξεις του αναπνευστικού, σε κατάγματα, αλλά και σαν διουρητικό. Oι κόκκινες ρώγες του καρπού, τα φύλλα, τα άνθη είναι δηλητηριώδη.

Ο διασημότερος φαρμακογνώστης της αρχαιότητος Διοσκουρίδης (1ος αιώνας μ.Χ.) έλεγε ότι θεραπεύει το έλκος και ότι αν το πιεις με κρασί ανοίγει την όρεξη για… έρωτα!  Το έργο του Διοσκουρίδη «Περί ύλης ιατρικής» ήταν απαλλαγμένο από προλήψεις και δεισιδαιμονίες της εποχής. Είχε μελετήσει περισσότερα από 500 φυτά και τα κατέταξε σύμφωνα με τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, ανάλογα με τη δράση τους στις διάφορες ασθένειες του ανθρωπίνου σώματος. Μέχρι και το 16ο αιώνα στο βιβλίο αυτό ανέτρεχαν οι ασχολούμενοι με την Φαρμακευτική. Μεταφράσθηκε σε πολλές γλώσσες και ήταν το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε μετά την Αγία Γραφή!

Φυτρώνει σε χωράφια, χαντάκια και άκρες δρόμων σε χαμηλό υψόμετρο.

Ανθίζει την άνοιξη και βγάζει ένα σκούρο κόκκινο λουλούδι που με την δυσάρεστη οσμή του μας εντυπωσιάζει σαν μια παράξενη εμφάνιση της φύσης.

Ανθισμένο Φιδόχορτο (Πηγή: Blog Flora Amaorgina - Περί της χλωρίδας της Αμοργού)

Πηγή:
Ελληνική χλωρίδα, Έλμουτ Μπάουμαν
Εφημερίδα «Ανατολή», Καθημερινή εφημερίδα του Νομού Λασιθίου

Η περιπέτειες ενός τσαλαπετεινού…

Ο τσαλαπετεινός της φωτογραφίας εντοπίστηκε σε αγροτική έκταση λίγο έξω απ’ το Αγρίνιο. Στα Κοκκινοπήλια συγκεκριμένα. Ήταν τραυματισμένος από όπλο κυνηγού και, με σπασμένη τη μια του φτερούγα, δεν μπορούσε ασφαλώς να πετάξει. Τον εντόπισε φίλος, τακτικός αναγνώστης της εφημερίδας μας, ο οποίος και περιέθαλψε το δύσμοιρο πτηνό.

Κατάλαβε όμως ότι δεν μπορεί να το σώσει και έτσι απευθύνθηκε στο ΚΕΠΕΤΡΙ (Κέντρο Περιβάλλοντος Τριχωνίδας) για να ρωτήσει τι έπρεπε να κάνει. Με τις οδηγίες που πήρε μπόρεσε να παράσχει ουσιαστικές υπηρεσίες φροντίδας και στη συνέχεια «ταχυδρόμησε» τον τραυματία τσαλαπετεινό στην Αίγινα και στο εκεί Κέντρο Προστασίας Άγριων Πτηνών, ώστε να αναλάβουν οι ειδικοί και να σωθεί το πανέμορφο αυτό πουλί. Στήθηκε δηλαδή μια μικρή επιχείρηση για τη σωτηρία του.

Να σημειωθεί ότι οι τσαλαπετεινοί είναι προστατευόμενο είδος. Ο κυνηγός που το πυροβόλησε… ή εντελώς άσχετος ήταν ή εγκληματίας. Ή και τα δύο! Το γεγονός όμως ότι κάποιοι άλλοι πολίτες όχι μόνο δεν αδιαφόρησαν, αλλά μπήκαν στον κόπο να περιθάλψουν το πανέμορφο αυτό πουλί και να το στείλουν στο «νοσοκομείο» στην Αίγινα, δείχνει ότι… επιτέλους κάτι έχει αλλάξει. Ότι οι κάτοικοι της περιοχής έχουν αλλάξει. Πράγματα που κάποτε θα τα προσεγγίζαμε με μια εντελώς ωχαδελφιστική αντίληψη, πλέον συγκινούν τους ανθρώπους που και ευαισθησία έχουν και ανησυχίες. Σ’ αυτούς οφείλουμε ένα μεγάλο ΜΠΡΑΒΟ.

---

Δημοσιεύτηκε στις 01.05.2009 στη διαδικτυακή έκδοση της εφημερίδας «ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ» (Ημερήσια εφημερίδα Αιτωλίας και Ακαρνανίας).

«Ήθελα νάξερα τι διάολος μπαίνει μέσα τους και πατάνε αυτά τα αθώα πλάσματα;»…

… Αναρωτιέται η τοπική εβδομαδιαία εφημερίδα  «ΤΑ ΚΑΛΑ ΝΕΑ της Λευκάδας» (Τρίτη 28 Απριλίου 2009) και συνεχίζει, παραθέτοντας και φωτογραφία (Η φωτό της εβδομάδας) ενός νεκρού σκαντζόχοιρου: «Στο δρόμο μου βρίσκω καθημερινά 2-3. ΚΑΤΑΡΑ: Να χέσουν μια κουράδα μεγαλύτερη από ένα πεπόνι και να ξεσκιστούν να τη βγάλουν».

Είναι πράγματι ένα πρόβλημα. Και δε λέω βέβαια να πέσει κανείς στα χωράφια προσπαθώντας να αποφύγει, οδηγώντας το αυτοκίνητό του, ένα σκαντζόχοιρο ή κάποιο άλλο ζώο που θα συναντήσει στο δρόμο του. Αναφέρομαι όμως σε όλους όσους εσκεμμένα πατούν τα ζωάκια  αυτά ή κάποια άλλα,  ενώ θα μπορούσαν, χωρίς να διακινδυνέψουν,  να τα αποφύγουν.

Ανεβαίνοντας την περασμένη Δευτέρα το πρωί για την Καρυά είδα και εγώ  ο ίδιος -όπως και άλλες φορές άλλωστε- ένα  νεκρό σκαντζόχοιρο, πάνω στο οδόστρωμα, λίγο πιο έξω από το χωριό  Πλατύστομα. Χτυπημένο ενδεχόμενα από κάποιο διερχόμενο αυτοκίνητο.

Το όρος Σκάρος – Ένας από τους σημαντικότερους βιοτόπους του νησιού της Λευκάδας

Έχουμε αναφερθεί επανειλημμένα στο ιστολόγιο αυτό για το δάσος των Σκάρων. Υπάρχει μάλιστα και ειδική κατηγορία με αυτόν τον τίτλο που περιλαμβάνει κάμποσες αναρτήσεις. Για την περιβαλλοντική υποβάθμισή του, για την καταστροφή που υφίσταται καθημερινά από τη διάβρωση και κυρίως από την υπερβόσκηση. Για το γεγονός να μην υπάρχει ενδεχόμενα σε κάποια χρόνια, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση. Αργοπεθαίνει καθημερινά το πανέμορφο αυτό δρυοδάσος, το μοναδικό στα Ιόνια Νησιά. Τα εναπομείναντα αιωνόβια ρουπάκια (βελανιδιές) εκπέμπουν εδώ και καιρό σήμα SOS -αρκεί ένας περίπατος στο βουνό για να το διαπιστώσει κάποιος- αλλά οι άρχοντες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης του τόπου μας, η αρμόδια δασική Υπηρεσία, για άγνωστους σε μένα λόγους, κωφεύουν.

Τι έγινε αλήθεια με εκείνη την περιβόητη ομόφωνη απόφαση για την προστασία του δάσους που πάρθηκε πριν κάποιους μήνες (05.11.2008) στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Λευκάδας; Καλό είναι ο υπεύθυνος της εισηγήτριας τότε -και προς τιμήν της- δημοτικής κίνησης «Όλοι για τη Λευκάδα» να επανέλθει επί του θέματος. Δεν θέλουμε σε καμιά περίπτωση να πιστέψουμε ότι ήταν μια κίνηση εντυπωσιασμού…

Αναδημοσιεύουμε σήμερα από την ερευνητική μεταπτυχιακή εργασία -Τμήμα Βοτανικής Πανεπιστημίου Πατρών- της κ. Βαρβάρας Τρίγκου με τίτλο «Σημαντικοί βιότοποι και φυτά της νήσου Λευκάδας : προτάσεις για την προστασία των βιοτόπων και της αυτοφυούς χλωρίδας» το κομμάτι εκείνο που αναφέρεται στο δάσος των Σκάρων. Επισημαίνεται για μια ακόμη φορά και από επιστημονικής πλευράς η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η συνεχόμενη καταστροφή του δάσους. Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας.

Το όρος Σκάρος βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Λευκάδας και έχει μέγιστο υψόμετρο 673 m. Αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από ασβεστολιθικά πετρώματα (ασβεστόλιθοι φάσεως «Παντοκράτορα»), εκτός από τα εδάφη των ΒΑ πλαγιών του όρους, συμπεριλαμβανομένης και της κορυφής, που έχουν δημιουργηθεί από τριτογενείς αποθέσεις. Γενικότερα η περιοχή χαρακτηρίζεται από ελαφριές κλίσεις, αποστρογγυλωμένες κορυφές και μικρή διάβρωση. Στις παρυφές των ανατολικών πλαγιών του όρους Σκάρος βρίσκεται η Μονή Κόκκινης Εκκλησίας, που χτίστηκε στα τέλη του 15ου αιώνα και αποτελεί ένα από τα παλαιότερα θρησκευτικά μνημεία του νησιού.

Το Μοναστήρι της Κόκκινης Εκκλησίας του 15ου αιώνα χτισμένο στις ανατολικές πλαγιές του όρους Σκάρος. Ένα από τα πιο παλιά θρησκευτικά μνημεία στο νησί της Λευκάδας.

Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της περιοχής έγκειται στα υπολείμματα του δρυοδάσους που βρίσκεται στα ανώτερα τμήματα του όρους και αποτελείται από Quercus frainetto, Q. ilex, Q. macrolepis και Q. pubescens. Στην περιοχή ίσχυε καθεστώς απαγόρευσης της βόσκησης και της υλοτομίας στο δάσος δρυός από το 1756 (Partsch 1889), μέχρι την περίοδο της αγγλοκρατίας (1810-1864), κατά τη διάρκεια της οποίας το δρυοδάσος του Σκάρου υφίστατο δασοκομική εκμετάλλευση και παρείχε σημαντικό ξυλαπόθεμα για την κατασκευή πλοίων (Ροντογιάννης 1974). Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1940-1945) κάηκε μεγάλος αριθμός δένδρων της περιοχής (Hofmann 1968), με αποτέλεσμα να απαντώνται σήμερα ελάχιστα μητρικά άτομα μεγάλης ηλικίας.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, το εναπομείναν δάσος δρυός στην άνω ζώνη του όρους βόσκεται εντατικά, με αποτέλεσμα η βλάστηση και η φυσιογνωμία του να έχουν υποστεί σημαντική υποβάθμιση.

Τόσο το δρυοδάσος, όσο και στην ευρύτερη περιοχή, κυριαρχεί η Q. pubescens. Σπανιότερη είναι η παρουσία των Q. frainetto και Q. macrolepis, οι οποίες φύονται αποκλειστικά στην άνω ζώνη του όρους, παρουσιάζουν σποραδική εξάπλωση και αντιπροσωπεύονται από άτομα μεγάλης ηλικίας, μερικά από τα οποία είναι εναπομείνοντα των παλαιών συστάδων. Η Q. macrolepis παρουσιάζει σποραδική εξάπλωση στις ανατολικές πλαγιές του όρους, ενώ η Q. frainetto στις νότιες.

Οι πλαγιές του όρους Σκάρος καλύπτονται από μακκία βλάστηση, μεγάλου ύψους, η οποία στα ανώτερα τμήματα του όρους εμφανίζει σημάδια υποβάθμισης λόγω της υπερβόσκησης. Τα περισσότερα χαρακτηριστικά είδη της πυκνής μακκίας, εκτός των μεμονωμένων ατόμων Quercus pubescens και Q. ilex, είναι τα ακόλουθα: Quercus coccifera, Pistacia lentiscus, Olea europae subsp. oleaster, Cotinus coggygria, Erica arborea, Myrtus communis, Phillyrea latifolia, Pistacia terebinthus, Coronilla emeroides, Crataegus monogyna, Cistus sp. και σε περιοχές που συγκρατούν περισσότερη υγρασία τα Arbutus unedo, Laurus nobilis, Fraxinus ornus, Rubus ulmifolius, κ.ά. Τα περισσότερα από τα παραπάνω taxa είναι δενδρώδους μορφής και ξεπερνούν σε ύψος τα 3 m. Πρέπει να σημειωθεί ότι εξαιτίας του αδιαπέραστου της βλάστησης, δεν κατέστη δυνατή η προώθησή μας στο εσωτερικό των συστάδων, αλλά από μακροσκοπική παρατήρηση, θεωρούμε ότι στην εκεί βλάστηση θα συμμετέχουν σε γενικές γραμμές τα ίδια είδη. Μια ιδιαίτερα ωραία και εκτεταμένη συστάδα από μακκία βλάστηση όπου επικρατεί η Arbutus unedo, καταγράψαμε στην ΝΑ πλευρά του όρους Σκάρος, στην οποία οι θάμνοι είναι μεγάλου ύψους, πυκνοί, σχεδόν χωρίς υπόροφο και το έδαφος βαθύ και πλούσιο σε χούμο.

Στον υπόροφο της πυκνής μακκίας βλάστησης παρατηρήθηκαν ή συλλέχθηκαν τα ακόλουθα φυτικά είδη: Bellis perennis, Teucrium chamaedrys, Brachypodium ramosum, Prasium majus, Dorychnium hirsutum, D. herbaceum, D. pentaphyllum, Prunella laciniata, Pteridium aquillimum, Digitalis laevigata, Allium neapolitamum, Cyclamen hederifolium, Geranium sp., κ.ά.

Στα ασβεστολιθικά πετρώματα της άνω ζώνης του όρους Σκάρος (υψομέτρου άνω των 500 m), κυριαρχούν τα είδη Phlomis fruticosa και Quercus coccifera. Στην ζώνη αυτή απαντώνται επίσης συχνά τα taxa Teucrium flavum, Veronica sp., Scutellaria rubicunda, Dorychnium hirsutum, Trifolium physodes, κ.ά. Γενικότερα η βλάστηση της ζώνης αυτής είναι υποβαθμισμένη και οι τοπικές φυτοκοινωνίες είναι φτωχές σε είδη, λόγω της έντονης βόσκησης που δέχεται η περιοχή.

Βάσει των παραπάνω, προτείνουμε να ληφθεί ειδική μέριμνα για να διασωθεί το δάσος Quercus που έχει απομείνει στα ανώτερα τμήματα του όρους Σκάρος. Η διάσωση του δάσους μπορεί να πραγματοποιηθεί αν προστατευθεί η περιοχή από πυρκαγιές στο μέλλον και κυρίως αν περιοριστεί η βόσκηση. Στην περιοχή υπάρχουν τρεις στάνες, οι οποίες πέρα από το γεγονός ότι έχουν υποβαθμίσει την βλάστηση της περιοχής με την υπερβόσκηση που ασκούν, έχουν υποβαθμίσει σε μεγάλο βαθμό και την εικόνα της περιοχής, εξαιτίας ρίψης σκουπιδιών, αυθαίρετων κατασκευών εντός δάσους, κλπ. Καθίσταται λοιπόν σαφές, ότι απαιτείται η άμεση συνεργασία της αρμόδιας Δασικής Υπηρεσίας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, για να ληφθούν μέτρα άμεσης προστασίας και σωστής διαχείρισης της περιοχής.

Επίσης, θα θέλαμε να προσθέσουμε ότι η περιοχή του όρους Σκάρος θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για εναλλακτικό τουρισμό (πεζοπορία, ποδηλασία, κλπ.), χάρις στην υπέροχη θέα που διαθέτει προς τις ακτές της Αιτωλοακαρνανίας και την πλούσια μακκία βλάστηση που καλύπτει τις πλαγιές του βουνού. Απαραίτητη προϋπόθεση, όμως για τα παραπάνω είναι να αποκατασταθεί η αισθητική εικόνα που παρουσιάζει η ευρύτερη περιοχή του δάσους δρυός και κυρίως να ληφθούν τα απαραίτητα διαχειριστικά μέτρα για την προστασία του σημαντικού αυτού οικότοπου.

Πηγή: Μεταπτυχιακή εργασία της κ. Βαρβάρας Τρίγκου με τίτλο «Σημαντικοί βιότοποι και φυτά της νήσου Λευκάδας : προτάσεις για την προστασία των βιοτόπων και της αυτοφυούς χλωρίδας», Τμήμα Βοτανικής Πανεπιστημίου Πατρών, 2006.

Σημ.: Οι φωτογραφίες από το δάσος των Σκάρων είναι δικές μας.

Ανοιξιάτικη ανταπόκριση από την ορεινή Λευκάδα

Η φύση έχει αρχίσει εδώ και κάμποσο καιρό να οργιάζει. Η μάνα Γη να ζωγραφίζει πολύχρωμα και φανταχτερά, όπως αυτή μόνο ξέρει. Μια βόλτα στην ορεινή Λευκάδα αξίζει την εποχή αυτή…

Όταν η μάνα Γη έχει κέφια ...τύφλα να 'χει ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ

Οι ανθισμένες κουτσουπιές είναι μούρλια

Άσπρα ρείκια που φτάνουν μέχρι τις άκρες του δρόμου

Οι ανθισμένες απιδιές (αχλαδιές) που είναι διάσπαρτες στο υψίπεδο της Λευκάδας είναι χάρμα οφθαλμών

Μεσογειακή Χελώνα ή Χερσαία Χελώνα του Χέρμαν (Testudo hermanni)

Μπήκαμε για τα καλά στην Άνοιξη. Άνοιξε και ο καιρός. Είδα και τους πρώτους στην παραλία να κάνουν μπάνιο, όχι ξένους τουρίστες παρακινούμενοι ίσως από το «σύνδρομο της στέρησης», αλλά Έλληνες.

Είπα λοιπόν χθες να πεταχτώ μέχρι το «Φαράγγι της Μέλισσας«, που βρίσκεται στο Δήμο Σφακιωτών, προτού ακόμη χαθούν τα νερά. Έχω ακούσει τα καλύτερα λόγια απ’ όσους έχουν πάει και δεν το έχω επισκεφτεί ακόμη ως ώρας. Ξεκίνησα από την πόλη της Λευκάδας, ανηφορίζοντας με το αυτοκίνητο τον επαρχιακό δρόμο που οδηγεί προς την κεντρική Λευκάδα. Μετά από πεντέξι χιλιόμετρα, λίγα μέτρα πριν από το μνημείο, που είναι αφιερωμένο στην εξέγερση των Χωρικών της Λευκάδας το 1819 ενάντια στους Άγγλους «προστάτες», έστριψα δεξιά ακολουθώντας τον μικρό αλλά ασφαλτοστρωμένο δρόμο. Μετά από 2-3 χιλιόμετρα έφτασα σε ένα χωμάτινο δρόμο που σύμφωνα με μια πινακίδα  που βρίσκεται εκεί οδηγεί στην είσοδο του φαραγγιού. Είχε περάσει όμως λίγο η ώρα, και μη γνωρίζοντας πόσα χιλιόμετρα είναι η διαδρομή -δεν θα ήταν άσχημο να μπει στο σημείο αυτό μια χιλιομετρική πινακίδα- και πόσο χρόνο θα χρειαστώ, το ανέβαλα για κάποια άλλη φορά.

Στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο, που βγάζει πιο πάνω στον άλλον, το χωμάτινο, είχα και μια συνάντηση με μια χελώνα. Πήγαινε προς τα πάνω, δεξιά και στην άκρη του δρόμου, ακολουθώντας πιστά τους κανόνες του κώδικα οδικής κυκλοφορίας.

Είχα δει και άλλες φορές χελώνα στο χωριό μου, τα Κολυβάτα Λευκάδας. Με μια σύντομη αναζήτηση στο διαδίκτυο συμπέρανα ότι ανήκει στο είδος της λεγόμενης Μεσογειακής Χελώνας (Testudo hermanni), ένα από τα τρία είδη χερσαίων χελωνών που απαντώνται στην Ελλάδα. Λέγεται και Χερσαία Χελώνα του Χέρμαν ή Λιβαδοχελώνα. Μοιάζει, λέει, με την Ελληνική Χελώνα (Testudo graeca) από την οποία ξεχωρίζει εύκολα γιατί κατά κανόνα φέρει δύο πλάκες πάνω από το μέρος της ουράς, αντί μιας πλάκας που φέρει η Ελληνική.

Αναφέρουμε για μια ακόμη φορά και εδώ ότι, οι χελώνες είναι γενικά προστατευόμενο είδος και έχουν απαγορευτεί οι εξαγωγές τους σε άλλες χώρες, όπως π.χ. στην Αμερική, όπου θεωρούνται δημοφιλή κατοικίδια. Προστατεύονται από μια σειρά ευρωπαϊκές, διεθνείς και ελληνικές διατάξεις: από την οδηγία 92/43/ΕΟΚ (ως ζωικό είδος κοινοτικού ενδιαφέροντος που απαιτεί αυστηρή προστασία και επιβάλλεται ο καθορισμός ζωνών προστασίας τους), από τη σύμβαση της Βέρνης (ως είδος πανίδας υπό αυστηρή προστασία), από το CITES (είναι η σύμβαση που ορίζει και ελέγχει το διεθνές εμπόριο των δειγμάτων, των μερών ή και των προϊόντων των ειδών, τα οποία προέρχονται από την άγρια πανίδα και αυτοφυή χλωρίδα και τα οποία κινδυνεύουν με εξαφάνιση), από το Προεδρικό Διάταγμα 67/1981 (ως προστατευτέο είδος) και από τον Ευρωπαϊκό κόκκινο κατάλογο και το IURN Red List (ως τρωτό είδος).

Περιττό να πω τέλος ότι μετά τη φωτογράφιση την άφησα στην ησυχία της.

Αγριολούλουδα που φύονται τώρα το χειμώνα στο δάσος των Σκάρων

Κάποια από τα αγριολούλουδα που ανθίζουν τώρα το χειμώνα και απαντήσαμε σε πρόσφατο περίπατό μας στο δάσος των Σκάρων.

Χειμερινή ανταπόκριση από το χωριό, τα Κολυβάτα Λευκάδας

Μας έρχεται με δειλά βήματα η Άνοιξη. Επίσημα και φέτος σε ένα μήνα κοντά, στις 20 Μάρτη με την εαρινή ισημερία. Η φύση ετοιμάζεται να βγάλει τα χειμωνιάτικα και να φορέσει τη νέα ανοιξιάτικη πολύχρωμη φορεσιά της. Ευκαιρία λοιπόν για μια βόλτα. Για να δούμε για μια ακόμη φορά φέτος τα αγριολούλουδα εκείνα, που αψηφώντας το κρύο, τολμούν κι ανθίζουν καταχείμωνα…
——————————————————————————————————————-

[Άγρια μωβ ανεμώνη. Θα την συναντήσει κανείς, ανάλογα με την περιοχή,  σε διάφορες αποχρώσεις του μωβ-ροζέ χρώματος. Είδος: ΑΝΕΜΟΝΕ ΗΟRTENSIS. Οικογένεια: RANUNCULACEAE. Προέλευση ονόματος – ANEMONE: από το ελλ. άνεμος, ονομασία που δόθηκε στο φυτό από τον Θεόφραστο και HORTENSIS: (λατ.) = του κήπου. Κοινή ονομασία: ανεμώνη. Τοπική ονομασία: άγνωστη. Η ανεμώνη αυτή έχει ένα κεντρικό στέλεχος που περιβάλλεται από φύλλα. Τα φύλλα αυτά είναι διαιρεμένα στα τρία, σχηματίζοντας πυκνές συστάδες γύρω από το κεντρικό στέλεχος του φυτού. Το ύψος της κυμαίνεται μεταξύ 15-45 εκ. Τα άνθη διαιρούνται σε 12 με 19 σέπαλα που το χρώμα τους ποικίλει από το ωχροπόρφυρο μέχρι το κοκκινωπό. Ανθίζει μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου.]

[Χορτοτάπητας με ασπροκίτρινα κρινάκια. Είδος: ROMULEA BULBOCODIUM. Οικογένεια: IRIDACEAE. Προέλευση ονόματος – από το Romulus = Ρωμύλος, μυθικός ιδρυτής και πρώτος βασιλιάς της Ρώμης και bulbocodium: από το bulbus = βολβός. Κοινή ονομασία: κάτσα. Τοπική ονομασία: άγνωστη.Φθάνει μέχρι 10 εκ. ύψος. Άνθη 2-3,5 εκ. από 1 μέχρι 6 σε κάθε βλαστό. Το χρώμα τους ποικίλει από το άσπρο προς το κιτρινωπό ή βιολετί, με φάρυγγα κίτρινο. Τα εξωτερικά τμήματα του περιανθίου έχουν πρασινωπές ή καστανές αποχρώσεις με 1 έως 5 σκούρες γραμμές. Τα στίγματα είναι μακρύτερα από τους ανθήρες. Ανθίζει μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαΐου. Συναντάται σε γυμνές και αμμώδεις τοποθεσίες.]

[Μαργαρίτες. Είδος: BELLIS PERENNIS. Οικογένεια: COMPOSITAE. Προέλευση ονόματος – BELLIS (λατ.) = μαργαριτούλα και PERENNIS (λατ.) = που διαρκεί, πολυετής. Από τα πιο γνωστά φυτά γεμίζει από το Φεβρουάριο μέχρι τον Ιούνιο δρόμους, αγρούς και κήπους. Φτάνει μέχρι τα 15 εκ. ύψος. Διαθέτει πυκνό ριζικό σύστημα. Τα φύλλα αναπτύσσονται χαμηλά, σε συστάδα όλα μαζί. Από το κεντρικό στέλεχος του φυτού και σε αρκετό ύψος από το φύλλωμα, αναπτύσσεται το μονήρες άνθος, λευκού χρώματος με κεντρικό κίτρινο πυρήνα. Τα άνθη ανοίγουν μόνο όταν υπάρχει πλήρης ηλιοφάνεια. Ο καρπός είναι ένα μικρό αχαίνιο.]

[Χαμομήλι. Η επιστημονική του ονομασία είναι Chamomilla. Έχει ηρεμιστικές, τονωτικές και αντισηπτικές ιδιότητες. Μοιάζει με τη μαργαρίτα.]

[Αγριοβιολέτες]

[Αγριόκρινοι]

—————————————————————————————————————————–

Πηγή για τις ονομασίες και τις περιγραφές των φυτών: «Η χλωρίδα της περιοχής του Δήμου Θιναλίων Κέρκυρας. » Συντάκτης – Συντονιστής: Μάριος Σαββουλίδης (ΠΕ2) με τη συμμετοχή 15 μαθητών του Γυμνασίου Θιναλίων.

Εκβράστηκε θαλάσσια χελώνα στην παραλία της Γύρας στη Λευκάδα

Δεν ξέρω αν είναι καρέτα καρέτα. Ούτε πόσο καιρό βρίσκεται εκεί. Τη βρήκα σήμερα με σημάδια αποσύνθεσης στην παραλία Γύρα της Λευκάδας. Ίσως θα έπρεπε να ενταφιαστεί αφού πρώτα διαπιστωθεί, εφόσον είναι δυνατόν, η αιτία θανάτου της. Για την παροχή πληροφοριών τουλάχιστον που είναι απαραίτητες στους ειδικούς επιστήμονες.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Θαλάσσιας και Περιβαλλοντικής Έρευνας Αιγαίου «Αρχιπέλαγος» παράγοντες που προκαλούν τους εκβρασμούς είναι συνήθως η αυξανόμενη ρύπανση των θαλασσών, οι θαλάσσιες εκρήξεις, η χρήση σόναρ υψηλών συχνοτήτων κατά τη διάρκεια στρατιωτικών ασκήσεων και όσο και αν φαίνεται παράξενο οι ηθελημένες θανατώσεις καμιά φορά. Ακόμη χτυπήματα από ταχύπλοα σκάφη ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες. Μια χελώνα που είχε βρεθεί πριν κάμποσους μήνες νεκρή στο Ρίο διαπιστώθηκε ότι είχε καταπιεί ένα κομμάτι πλαστικού με αποτέλεσμα να πεθάνει από ασιτία. Τα πλαστικά απορρίματα που πλέουν στη θάλασσα εκλαμβάνονται από τις χελώνες ως τροφή, λόγω και της ομοιότητάς των με τις μέδουσες. Απ’ αυτές τους αχινούς και τα οστρακοειδή θρέφονται κυρίως οι χελώνες. «Πολλές φορές τρώνε πλαστικά, νομίζοντας πως είναι μέδουσες και πνίγονται ή πεθαίνουν από ασιτία, επειδή φράζει το πεπτικό τους σύστημα» εξηγούσε πριν λίγο καιρό σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Έθνος» ( 24.11.2008 ) η υδροβιολόγος Αναστασία Μήλιου, συντονίστρια επιστημονικής έρευνας του «Αρχιπελάγους».

Έγκλημα στις αλυκές Μεσολογγίου: 15 Φλαμίγκος δεν θα χορεύσουν ξανά…

Είχαμε αναφερθεί σε προηγούμενες καταχώρησεις –εδώ και εδώ– για τα δύο πανέμορφα και πολύβουα κοπάδια φλαμίνγκος που είχαν κάνει στάση, προς το τέλος του περασμένου χρόνου, στη λιμνοθάλασσα στο Κάστρο της Λευκάδας. Διαβάσαμε σήμερα στο παρακάτω άρθρο για το ειδεχθές έγκλημα που έγινε στις αλυκές Μεσολογγίου. Τι να πει κανείς… Εκφράζουμε την αγανάκτησή μας, τον αποντροπιασμό μας και την ελπίδα ταυτόχρονα να συλληφθούν και να τιμωρηθούν οι δράστες. Να ξεσηκωθεί και να πάψει πια, η όποια τοπική κοινωνία, να ανέχεται τέτοιου είδους πράξεις. Να αναλάβει τις ευθύνες της. Γιατί σιωπηρή ανοχή σημαίνει συναίνεση στην προκειμένη περίπτωση…

——————————————————————————————————————-

Αναδημοσίευση από τη διαδικτυακή έκδοση της εφημερίδας «Συνείδηση» (Ημερήσια εφημερίδα της Αιτωλίας και Ακαρνανίας – 12.02.2009):

«Από ανθρώπινο – δολοφονικό χέρι έπεσαν νεκρά τα πανέμορφα πουλιά. Άμεση η κινητοποίηση της νομαρχίας για τη συλλογή των πτηνών. Το συμβάν επιβεβαιώνει τα αλλεπάλληλα δημοσιεύματα της «Σ» για την ανεξέλεγκτη δράση των λαθροθήρων στην Αιτωλοακαρνανία

Είναι γνωστό ότι η λαθροθηρία στο νομό μας οργιάζει. Ακόμη και σε προστατευόμενες περιοχές. Ακόμη και στη ζώνη απόλυτης προστασίας του Εθνικού Πάρκου στη λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου – Αιτωλικού, όπως πρόσφατα μας πληροφόρησε ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης κ. Καλαβρουζιώτης, ανάγοντας μάλιστα το θέμα αυτό σ’ ένα απ’ τα σημαντικότερα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει ο Φορέας. Τα περιστατικά παράνομης δράσης αμέτρητα. Ενίοτε και με χαρακτηριστικά που προκαλούν, όπως το πρόσφατο συμβάν με τους λαθροθήρες που απείλησαν Θηροφύλακα. Λαθροθήρες που δεν διστάζουν να κυνηγήσουν ακόμη και σε περιοχές κατοικίας ή να εξολοθρεύσουν αποικίες πτηνών με τις τακτικές του κλοιού που ακολουθούν, καίτοι το είδος έχει απαγορευθεί. Αυτό όμως που έγινε προχθές στις Αλυκές του Μεσολογγίου είναι πέρα από κάθε όριο ανοχής. Είναι έγκλημα και οι δράστες πρέπει να εντοπιστούν, να συλληφθούν και σύμφωνα με το νόμο να τιμωρηθούν.

Τα πανέμορφα υδρόβια αποδημητικά πτηνά που χάρη στον τόσο εντυπωσιακό τους χορό κατά την περίοδο της αναπαραγωγής (απ’ αυτόν το χορό πήρε το όνομά του και το Φλαμέγκο!) και χάρη στα τόσο εντυπωσιακά τους χρώματα (το παίρνουν απ’ τις γαρίδες που καταναλώνουν) είναι διάσημα και πολύ αγαπητά, έρχονται κάθε χρόνο στην περιοχή του Μεσολογγίου να διαχειμάσουν.

Τα ρηχά και εξ αυτού του γεγονότος θερμά νερά των αλυκών είναι ο ιδανικός προορισμός γι’ αυτά. Και η περιοχή ολόκληρη, ακριβώς λόγω της συνέπειας στο ετήσιο τους ραντεβού, ιδανικός προορισμός για τους φυσιοδίφες και τους λάτρες του εναλλακτικού τουρισμού. Η δολοφονία των 15 Φλαμίγκος είναι έγκλημα και κατά της ευρύτερης του Μεσολογγίου περιοχής. Έγκλημα που δεν μπορεί και δεν πρέπει να μείνει ατιμώρητο.

Οι ευθύνες όμως δεν ανήκουν μόνο σ’ εκείνους τους ανόητους που θέλησαν ίσως να εξασκηθούν στη σκοποβολή ή στους ψυχικά βαρέως νοσούντες που πυροβόλησαν κατά των Φλαμίγκος. Οι ευθύνες διαχέονται σ’ ολόκληρη την κοινωνία: Κανείς δεν άκουσε πυροβολισμούς; Κανείς δεν έτυχε ποτέ να δει λαθροθήρες στην περιοχή; Ποιες ενέργειες έγιναν και από ποιες υπηρεσίες όταν η «Σ» απ’ την πρώτη σελίδα επανήλθε λίαν προσφάτως στην ανεξέλεγκτη δράση των λαθροθήρων; Πώς είναι δυνατόν να καταγγέλλει δημόσια ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης, καθηγητής κ. Ιωάννης Καλαβρουζιώτης ότι υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με το κυνήγι στο Εθνικό Πάρκο (το έκανε σε ραδιοφωνική του συνέντευξη – Δυτικά 96,1 FM) και να μη συγκινείται κανείς; Και ποια είναι σήμερα η θέση της Αιτ/νίας που μαζί με τα περιβόητα «συγκριτικά της πλεονεκτήματα» έχει να προβάλει τις σορούς αυτών των πτηνών; Ελπίζουμε η «θυσία» τους να πιάσει τουλάχιστον τόπο και, έστω και τώρα να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους και να παταχθεί ένα φαινόμενο ντροπή για τον πολιτισμό μας».

——————————————————————————————————————-
Δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή έκδοση της εφημερίδας «Συνείδηση» (Ημερήσια εφημερίδα της Αιτωλίας και Ακαρνανίας – 12.02.2009).

Η φωτογραφία της ημέρας (01.12.2008)

Στον υδροβιότοπο της Λευκάδας, στη μεριά του Κάστρου, σήμερα το μεσημέρι. Ξέρει κανείς πως λέγονται τα πουλιά αυτά; Είναι φλαμίγκος;